Blog do Departamento de Bioloxía e Xeoloxía do IES Francisco Asorey
Consideramos que este tipo de actividade ten unha dobre finalidade, por unha banda a lúdica pero ademais búscase a promoción e divulgación entre o alumnado do centro das vantaxes dos espazos naturais protexidos como parte esencial para gozar dunha vida sa nun entorno natural.
A maioría do profesorado acompañante nesta visita ás Illas Atlánticas está igualmente implicado no proxecto Naturézate 2023-24, razón pola cal se sumou.
Cando digo como son, refírome ó término a dureza da auga . A dureza da auga mide en mg/l de carbonato calcico (Ca CO3) así poderemos diferenciar as augas como blandas, lixeiramente duras, moderamente duras, e moi duras.
Para saber a dureza da auga do Umia imos a comparar a espuma que un vaso de precipitados con auga do río Umia cunha cantidade de deterxente de lavalouza coa espuma que produce un vaso de precipitados con auga destilada e a mesma cantidade de deterxente.
A
escuma que produce a auga destilada con deterxente é abundante. Esta
é a nosa referencia de auga branda.
Auga destilada
Auga do río Umia
Se o vaso de precipitados con augas do Umia e deterxente produce a mesma cantidade de escuma teremos a primeira evidencia de que a auga do río Umia é un auga branda.
Este dispositivo mide, concretamente, a temperatura e humidade relativa, e irá rexistrándoas xunto coa data e hora da medición nun ficheiro CSV (que non é máis ca unha táboa de datos) almacenado nunha tarxeta micro-SD. Dispón dunha parella de díodos LED (vermello e verde) que dan información en tempo real sobre o estado e funcionamento.
Este proxecto foi levado a cabo por alumnos de 2º ESO, que se encargaron de montalo, e por alumnos de 4º ESO, que se encargaron de programalo.
O
nivel co que se traballou foi 2º da ESO. No currículo de todo o curso está
prevista a análise e ampliación de léxico de diferente tipo, polo que a
revisión da nosa contorna encaixaba á perfección. O meu obxectivo era que
exemplificaran o vocabulario relacionado coa paisaxe, coa ría e ríos, co mar,
coa costa, co val e montes,… co seu arredor, co seu día a día e que logo lles
preguntaran ese novo léxico a outros compañeiros e compañeiras. Moitas palabriñas eran sabidas por todas e
todos (río, beira, marea, camiño, seca…) e outras moitas (cuestión que demostra
unha vez máis a perda de mocidade galego-falante) estudáronas véndoas cos seus
propios ollos (con, outeiro, carreiro, punta, laxe…).
Tendo xa seleccionado e visto o vocabulario, rematamos o proxecto
preparando xogos e pasatempos cos que recordar e autoavaliar o aprendido. En
grupos de 3 ou 4 mozas e mozos deseñaron e realizaron á man enredos que despois
fomos distribuíndo e adiviñando co xogo.
E
foi desta maneira como revisamos e ampliamos os nomes das cousas máis próximas,
que nos rodean e nos dan vida.
No departamento de Música, dentro do marco do Plan Proxecta e centrando este traballo no entorno do Río Pequeno, o eixo de traballo foi a construción de pequenos instrumentos cos que facer música.
Nunha segunda sesión, realizada no centro, fíxose unha selección de todo o recollido. O alumnado foi organizando todo por tipos e tamaños, desbotando aqueles elementos que non reunían unhas mínimas condicións para o previsto.
A
terceira e última sesión dedicouse á fabricación de instrumentos. Os traballos
que se foron desenvolvendo cos distintos elementos foron lixar, baleirar, furar
e cortar. Para esta sesión contamos coa colaboración de dous artesá da
asociación cultural Xironsa, Isa e Nacho.
Unha
vez rematado os distintos instrumentos, todos eles de vento, o alumnado
participante foi quen de facer soar o instrumento que el/a mesmo/a acabara de
realizar. Coas indicacións do profesorado de música e dos artesáns conseguiron
facer diferentes notas musicais e diferentes sons, segundo cada instrumento.
Así
mesmo, recalcouse a necesidade de reflexionar antes de “mercar” pequenos
xoguetes cos que facer música e se non resulta máis viable e pracenteiro
realizalos un mesmo, ao tempo que poñemos en valor o concepto da reciclaxe.
Dende a materia de lingua castelá colaboramos con esta iniciativa facendo un pequeno percorrido pola presencia dos ríos nas distintas épocas da nosa literatura, dende a antigüidade ata textos contemporáneos. Participaron nesta actividade os 78 alumnos de 3ºESO A, B e C, coido que cun alto grado de satisfacción e aproveitamento como se pode ver na diversidade dos traballos realizados.
Comezamos sumerxíndonos nos versos de Jorge Manrique "Nuestras vidas son los ríos que van a dar a la mar, que es el morir", onde se mostra perfectamente tópico literario herdado dos clásicos A vida como navegación.
Os símbolos adoitan a ser símbolos de vida, movemento, cambio,
dinamismo e de cotío se lles atribúe un carácter melancólico e
nostálxico. Representan o fluír do tempo e da existencia, así como a
conexión coa terra e a natureza. Foron utilizados sempre como metáforas e escenarios ideais para explorar unha ampla gama temática, dende a
identidade nacional, ata o amor e a morte. Percorrimos durante as
sesións dedicadas a este proxecto o Río Duero de Gerardo Diego, o Ebro de
A. Machado, o Guadalquivir de Alberti e o Tormes de Francisco de
Aldana, demostrando como algunhas das plumas máis aplaudidas da nosa
literatura atoparon nos ríos a súa fonte de inspiración.
 |
| Exemplo dun caligrama presentado por 3º ESO B |
 |
| Exemplo dun poema moderno, propio de Slam Poetry (3º ESO B) |
 |
| Exemplo dun poema de corte popular |
O alumnado de 1º da ESO de PROXECTO COMPETENCIAL traballou o seguinte:
1ª AVALIACIÓN
Realizaron unha maqueta da zona do Complexo natural Ons-Grove utilizando
material de refugallo. Nela sinalaron os ríos, praias, illas e demais
accidentes xeográficos destacables, así como as principais localidades.
2ª AVALIACIÓN
Investigarón sobre a flora e fauna Complexo natural Ons-Grove e
expuseron o aprendido en cartulinas que se colocaron pola zoas comúns do
centro. Ademais fixemos unha saída que consintíu en ir camiñando do
centro ata a desembocadura do Umia para observar aquilo sobre o que
estiveron traballando.
3ª AVALIACIÓN
Os contidos desenvoltos foron as actividades físicas e deportivas no
medio natural que se poden facer no Complexo natural Ons-Grove: surf,
sendeirismo, bicicleta, escalada...Igualmente realizaron murais que se
colgaron polos corredores e demias zoas comúns do instituto. Como
actividade complementearía fixemos unha xornada de surf na praia da
Lanzada.
.jpeg)
.jpeg)
